“Onze mensen zijn ons onderscheidend vermogen.” Deze woorden - of van een soortgelijke strekking - hoor je regelmatig van bestuurders en managers. Want met je belangrijkste kapitaal ga je zorgvuldig om. Je zoekt naar de juiste mensen, je investeert en je laat je kapitaal groeien. Toch? Want als de medewerkers groeien, groeit de organisatie ook.
Kortom, het belang van menselijk kapitaal voor het concurrentievermogen van bedrijven is evident. Toch staat dit onderwerp niet bij alle managers hoog op de agenda. Eigenlijk is dat onbegrijpelijk. Traditioneel gezien was de verklaring altijd dat de waarde van kapitaalgoederen (bijv. gebouwen en voorraad) bekend is en beïnvloedbaar. Dat staat ook op de balans van de onderneming. Personeel is geen economisch eigendom van het bedrijf. Maar voor groei en ontwikkeling van de organisatie onmisbaar!
De laatste jaren wordt de dialoog over menselijk kapitaal steeds nadrukkelijker gevoerd. Personeel wordt hierbij niet als een middel gezien, maar als kapitaal. Door investering in dit kapitaal kan het groeien in de toekomst. Investeren in mensen kan op veel verschillende manieren: in kennis, talent, ervaring en waardering. Want naast een gebrek aan uitdaging en een te hoge werkdruk is gebrek aan waardering één van de belangrijkste redenen voor medewerkers om zich weer op de banenmarkt te begeven.
Wat kan je als ondernemer concreet doen om tot een strategischer HR-beleid te komen? Allereerst moet het belang van menselijk kapitaal worden onderkend op directieniveau waarbij er bereidheid wordt getoond om structurele investeringen te doen in mensen. Een meer dienende leiderschapsstijl van de managers wint duidelijk ook aan populariteit. Bij dienend leiderschap gaat het erom dat het team op de eerste en de manager zelf op de tweede plaats komt. Het leidt tot een hogere mate van betrokkenheid naar medewerkers bij het nemen van beslissingen, waardoor er sterkere relaties ontstaan en het vertrouwen toeneemt. Het gaat er vanuit dat een team al redelijk functioneert en dat medewerkers enigszins zelfredzaam zijn. Bij een team dat bestaat uit zeer onervaren medewerkers werkt dienend leiderschap minder goed, aangezien zij nog niet in staat zijn hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Dienend leiderschap zal zijn vruchten afwerpen op de lange termijn want hiermee wordt de deur geopend voor vakmanschap, verbinding, veerkracht, verandervermogen en vitaliteit. En dat leidt weer tot een verbetering van prestaties.
Ik heb ergens de suggestie gelezen dat pensioenfondsen, naast een financiële balans, ook een menselijke balans zouden kunnen meenemen bij de beoordeling van hun investeringen. Dus allerlei criteria waaraan je kan meten in hoeverre een onderneming menselijk kapitaal écht serieus neemt en hiernaar handelt. Een idee dat verder moet worden uitgewerkt wat mij betreft. Voorlopig zal je een eigen oplossing moeten vinden die voor jouw bedrijf of jouw omgeving werkt. Het begint met vertrouwen. Geef je vertrouwen als manager aan je medewerkers en verdien jij op jouw beurt het vertrouwen van je team?
Dus dienende leiders van vandaag: investeer in menselijk kapitaal. Of zoals de Amerikanen het zeggen: “Put your money where your mouth is”.
Michiel Kolff is Programma- & Changemanager bij Rabobank Nederland. Daarnaast is hij voorzitter van het Rabobank Bollenstreek Innovatiefonds en voorzitter van Stichting Fonds Camp (bestrijding van stille armoede).
